W świecie Operational Technology (OT) dynamiczne zmiany wymuszają nowe podejścia do łączności i zarządzania danymi. Firmy przemysłowe, producenci maszyn, lini produkcyjnych oraz operatorzy infrastruktury krytycznej muszą dostosowywać swoje sieci do rosnącej roli zdalnego dostępu, cyberbezpieczeństwa i automatyzacji. Przyszłość łączności w OT to inteligentne i zautomatyzowane systemy, które łączą technologie chmurowe, przetwarzanie na brzegu sieci (edge computing) oraz zaawansowane standardy komunikacyjne.
Przejście od sieci zamkniętych (Air-Gapped) do otwartych i bezpiecznych połączeń.
Przez lata przemysłowe systemy OT były odizolowane od sieci IT, a ich bezpieczeństwo opierało się na koncepcji air-gapped, czyli całkowitym braku połączenia z siecią publiczną. Jednak w dobie cyfryzacji i integracji z systemami IT coraz więcej firm rezygnuje z tego modelu na rzecz bardziej elastycznych, ale jednocześnie bezpiecznych rozwiązań zdalnego dostępu do systemów sterowania. Nowoczesne podejścia, takie jak Zero Trust Network Access (ZTNA), eliminują ryzyko nieautoryzowanego dostępu i ograniczają ekspozycję sieci OT na zagrożenia. Technologie takie jak zdalny dostęp TOSIBOX i inne rozwiązania pozwalają na łatwe i bezpieczne zarządzanie infrastrukturą OT, eliminując konieczność czasochłonnego konfigurowania tradycyjnych VPN-ów.
Jednym z kluczowych aspektów wdrażania otwartych sieci OT jest zastosowanie mechanizmów uwierzytelniania wieloskładnikowego (2FA) oraz dynamicznego monitorowania ruchu sieciowego. Firmy przemysłowe coraz częściej implementują konteneryzację aplikacji OT i stosują mikrosegmentację, co pozwala na minimalizację ryzyka rozprzestrzeniania się cyberataków.
Edge Computing i lokalne przetwarzanie danych
Tradycyjnie dane z urządzeń OT były przesyłane do centralnych systemów IT w celu analizy, co generowało opóźnienia i zwiększało obciążenie sieci. Coraz większa ilość danych generowanych przez urządzenia Przemysłowego Internetu Rzeczy (IIoT) wymusiła jednak zmianę tego podejścia. Edge computing polega na lokalnym przetwarzaniu danych blisko ich źródła, co znacząco redukuje czas reakcji systemów oraz zmniejsza koszty związane z przesyłaniem dużych ilości danych do chmury. W przemyśle rozwiązania edge pozwalają na bardziej efektywne monitorowanie stanu maszyn, implementację zaawansowanej analizy predykcyjnej i lepszą optymalizację procesów.
Firmy przemysłowe wdrażają model hierarchicznego przetwarzania danych, w którym część analizy odbywa się na poziomie urządzeń brzegowych, a jedynie kluczowe informacje są przekazywane do centralnych systemów w chmurze. W połączeniu z sztuczną inteligencją (AI) i uczeniem maszynowym (ML), edge computing stanie się fundamentem dla autonomicznych systemów decyzyjnych.
Rozwój standardów komunikacyjnych i interoperacyjności
Długoletnim wyzwaniem dla firm przemysłowych była konieczność integracji systemów wykorzystujących różne, często zamknięte standardy komunikacyjne. Protokół OPC UA over TSN (Time-Sensitive Networking) zyskuje na popularności jako standard umożliwiający deterministyczną komunikację przemysłową w sieciach Ethernet. Dzięki niemu urządzenia OT mogą przesyłać dane w sposób bardziej efektywny i bezpieczny, bez obaw o opóźnienia. Zastosowanie TSN w przemyśle motoryzacyjnym, energetycznym i automatyce produkcyjnej pozwala na harmonijną integrację starszych systemów z nowoczesnymi platformami analitycznymi.
Cyberbezpieczeństwo w OT: Zero Trust i segmentacja sieci
Zagrożenia cybernetyczne stają się coraz bardziej wyrafinowane, a systemy OT nie były projektowane z myślą o ochronie przed cyberatakami. Model Zero Trust zyskuje na znaczeniu, ponieważ zakłada, że każda komunikacja w sieci – zarówno wewnętrzna, jak i zewnętrzna – wymaga weryfikacji i autoryzacji. Firmy przemysłowe wdrażają segmentację sieci OT/IT, aby ograniczyć propagację zagrożeń i minimalizować ryzyko ataków. Zastosowanie zasad bezpiecznego zdalnego dostępu opartych na koncepcji „need-to-know” oraz kontrolowanie urządzeń końcowych znacząco zwiększa odporność infrastruktury OT na ataki cybernetyczne.
Przemysłowy 5G i sieci prywatne (Private LTE/5G)
Wdrażanie prywatnych sieci LTE/5G to kolejny istotny trend w łączności OT. Technologia ta pozwala firmom przemysłowym na stworzenie w pełni kontrolowanych i wysoko wydajnych sieci komunikacyjnych, które zapewniają niskie opóźnienia i większą odporność na zakłócenia. Wykorzystanie prywatnych sieci komórkowych umożliwia efektywne wdrożenie systemów monitoringu oraz inteligentnych urządzeń mobilnych w zakładach produkcyjnych i instalacjach krytycznych.
Chmura hybrydowa dla OT
Firmy coraz częściej wdrażają model chmury hybrydowej, który łączy zalety przetwarzania lokalnego i chmurowego. Lokalne serwery zapewniają szybki dostęp do kluczowych danych, a chmura publiczna/prywatna oferuje elastyczność w zakresie analizy danych, AI i Big Data. Przemysłowa chmura obliczeniowa ułatwia zarządzanie danymi w rozproszonych zakładach oraz pozwala na bardziej efektywne monitorowanie i analizę procesów produkcyjnych.
Konwergencja IT/OT i automatyzacja
Zacieranie granic między IT a OT jest nieuniknione. Integracja systemów IT z infrastrukturą OT umożliwia wdrożenie zaawansowanych technologii takich jak predictive maintenance, zdalne monitorowanie i automatyzacja procesów. Nowoczesne rozwiązania, takie jak TOSIBOX Plug & Go, pozwalają firmom wdrożyć bezpieczne i skalowalne systemy zdalnego dostępu, połączyć sieć IT z siecią OT eliminując konieczność angażowania zespołu specjalistów IT w skomplikowane konfiguracje sieciowe.
Przyszłość łączności w OT
Przemysł stoi przed kluczowymi wyzwaniami związanymi z bezpieczeństwem, integracją i automatyzacją. Wdrażanie najnowszych rozwiązań z zakresu Edge Computing, 5G, Zero Trust oraz Chmury Hybrydowej pozwoli firmom na osiągnięcie większej efektywności operacyjnej i odporności na zagrożenia. Firmy, które już teraz inwestują w nowoczesne technologie łączności, zyskują przewagę konkurencyjną i zapewniają sobie elastyczność w dostosowywaniu się do dynamicznych zmian rynkowych.